Najstarszy parlament świata – Althing w Islandii

Najstarszy parlament świata – Althing w Islandii

W rozwiniętych systemach demokratycznych najważniejszym miejscem licznych debat i uchwalania prawa jest parlament. W niektórych krajach siedziby władz funkcjonują jako dwuizbowe lub jednoizbowe, jednak większa część centralnej Europy wykształciła swój system po XII wieku. Tymczasem na małej wyspie, tuż obok środka głównych wydarzeń historycznych, działał od 930 roku islandzki Althing – najstarszy parlament na świecie.

W Islandii jeszcze przed oficjalnym założeniem ośrodka decyzyjnego, gromadziły się Thingi, czyli zbiorowiska ludzi, którzy podejmowali ważne decyzje o życiu we wspólnocie. Takie zebrania organizowali na przykład wikingowie podbijający nowe ziemie, żeby ustanowić wymyślone przez siebie prawo. W odróżnieniu od Althingu, zwykłe Thingi zbierały się na swoich terytoriach skupiając się wyłącznie na lokalnych sprawach. Dopiero Althing mógł zacząć decydować o ogólnym ustawodawstwie obejmującym wszystkich mieszkańców. Mniejszą częścią tego parlamentu była Logretta składająca się z godich, czyli liderów reprezentujących daną grupę. Kompetencją tej izby był wybór przewodniczącego Althingu. W następnych latach utworzono kilka sądów, do każdego przyporządkowano określoną część zarządzanego terenu. W takim kształcie struktury władzy działały do 1264 roku, wtedy Islandia została zdobyta przez Norwegów, którzy znacząco ograniczyli jej uprawnienia. Po kilkudziesięciu latach wyspa przeszła pod kontrolę Danii, a ta dalej zmniejszała możliwości Althingu. Ostatecznie zlikwidowano go w 1800 roku.

W wyniku sytuacji politycznej w Skandynawii oraz dążenia do niepodległości Islandczyków król duński Chrystian VIII Oldenburg w 1843 roku przywrócił Althing w formie zgromadzenia doradczego. Wznawiający prace parlament w Reykjaviku był jednoizbowy, a jego skład liczył 26 posłów. W tym 6 delegowanych przez króla. W 1874 roku przedstawicielom udało się uchwalić konstytucję, co dawało większy wpływ na samostanowienie. Zwiększono m. in. liczbę posłów do 36 i stworzono izbę wyższą, od tej pory parlament był dwuizbowy. Jednocześnie król zachował możliwość delegowania 6 swoich reprezentantów. Kolejne lata dały następne uprawnienia organowi islandzkiemu. Ponownie poszerzono grupę posłów, teraz było ich 40, z kolei od 1915 roku król duński przestał wysyłać do Islandii pełnomocników, w tym samym roku kobiety dostały prawa wyborcze. Natomiast od 1918 roku Althing stał się wyłącznym ustawodawcą i organem rządzącym w Islandii.

Aktualnie parlament jest jednoizbowy i liczy 63 posłów z 8 różnych partii politycznych. Reprezentanci wybierani są na 4-letnią kadencję, ostatnie ogólnokrajowe wybory odbyły się w 2017 roku i wygrała w nich Partia Niepodległości.

Dodaj komentarz